اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد دو هیبرید ذرت به‌عنوان کشت دوم در خرم‌آباد

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت و تراکم بوته بر عملکرد دانه، اجزای عملکرد و صفات مورفولوژیک دو هیبرید ذرت دانه‌ای زودرس، آزمایشی به صورت اسپلیت- فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1384 در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی لرستان- مزرعه تحقیقاتی سراب چنگایی به اجرا گذاشته شد. سه تاریخ کاشت 21 خرداد، 5 تیر و 20 تیر ماه (دمای خاک به ترتیب 24، 5/25 و 30 درجه سانتیگراد) در کرت‌های اصلی و سه تراکم 40، 80 و 120 هزار بوته در هکتار و دو هیبرید‌ سینگل کراس 260 و 302 در کرت‌های فرعی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که تاریخ کاشت، اثر معنی‌داری بر عملکرد دانه و اجزای عملکرد، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و صفات طول و قطر بلال داشت. میزان این صفات به‌جز وزن هزار دانه در تاریخ کاشت دوم، بیشترین مقدار بود. کاشت زود‌هنگام علاوه بر کوتاه‌تر شدن فرصت لازم جهت تهیه بستر و پوسیدگی بقایای محصول قبلی، باعث مصادف شدن مرحله گلدهی با درجه حرارت‌های بالاتر از 40 درجه سانتیگراد و تأخیر در کاشت باعث مصادف شدن دوره پر شدن دانه با باران‌های پاییزه و کاهش دمای هوا گردید و عملکرد دانه را به‌ویژه در کشت تأخیری، بطور معنی‌داری کاهش داد. همچنین در تراکم پایین به دلیل عدم استفاده بهینه از منابع و تعداد ناکافی بوته در واحد سطح و در تراکم بالا بروز تنش ناشی از رقابت میان بوته‌ها، عملکرد دانه و تعداد دانه در ردیف بلال کاهش نشان دادند. حداکثر میانگـین عملـکرد دانه با متوسط 7010 کیلوگرم در هکتـار در تاریخ کاشـت دوم و تراکم 80 هزار بوته در هکتـار از رقم سینگل کراس 302 بدست آمد، لذا این تیمار برای کشت دوم ذرت دانه‌ای در منطقه خرم‌آباد، مناسب‌تر به نظر می رسد.